Οι εμπειρικοί γιατροί και η συμβολή τους στην επανάσταση του

Κατά τον 18ο αιώνα οι Έλληνες σπούδαζαν κατά προτίμη­ση Ιατρική. Η προτίμηση αυτή ωφείλετο όχι μόνο σε οικονο­μικούς λόγους αλλά και στην δυνατότητα που τούς παρείχε το ιατρικό επάγγελμα να διακρίνονται μέσα στον χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι ελληνικές παροικίες στις μεγάλες εμπορικές πόλεις του εξωτερικού (Βενετία, Τεργέστη παραδουνάβιες πόλεις), εννόησαν τις σπουδές ελληνοπαίδων προερχομένων τόσον από τις ακμάζουσες ελληνικές παροικίες όσο και από την δού­λη πατρίδα, στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, και ιδίως της Ιταλίας.

Οι επιστήμονες ιατροί επανερχόμενοι στην πατρίδα όχι μό­νο βοηθούσαν ιατρικώς τούς αδελφούς τους αλλά καθίστα­ντο και «κήρυκες του υπέρ της πατρίδος και της παιδείας έρω­τος» όπως γράφει ο Ιάκωβος Ρίζας Νερουλός (Έλληνας λό­γιος και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας).

Οι περισσότεροι από τούς επιστήμονες ιατρούς άσκησαν το επάγγελμά τους στο εξωτερικό, στις ελληνικές παροικίες της Ευρώπης, στο Βουκουρέστι, στα Επτάνησα, στην Αυλή του Αλή-Πασά.

Υπήρχαν όμως και οι εμπειρικοί (ή πρακτικοί) γιατροί. 'Ηταν εκείνοι που ασκούσαν την λαϊκή ή δη μώδη ιατρική και αναμφισβήτητα δεν είχαν καμμία σχέση με τους αγύρτες και τους τσαρλατάνους. Εκείνο που ξεχωρίζει τους εμπειρικούς γιατρούς από τους τσαρλατάνους είναι η έντιμη κατά κανό­να άσκηση της τέχνης τους και ο τρόπος που απέκτησαν την γνώση τους.

Πολλοί εμπειρικοί γιατροί είχαν διδαχθεί την ιατροφαρμα­κευτική τέχνη σε σχολεία που λειτούργησαν στην χώρα ιδία κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, όπως το Σχολείο Επιστη­μών και Ιατρικής που ίδρυσε ο Ανάργυρος Πετράκης το 1812.

Στο σχολείο αυτό δίδαξε ο ιατροφιλόσοφος, δάσκαλος του έθνούς, Διονύσιος Πύρρος ο Οετταλός, διδάκτωρ τον Πα­νεπιστημίου της Πίζας. Στην Κέρκυρα εδιδάσκοντο στοιχεία Ιατρικής και Μαιευτικής.

Στον Μυστρά λίγο πριν την επανάσταση συνεστήθη Σχολείο Ιατροχειρουργικής από τον διάσημο εμπειρικό γιατρό Παναγιώτη Ι ιατράκο.

Στο σχολείο αυτό εκπαιδεύτηκαν και μετεκ­παιδεύτηκαν στην Ιατρική και στην επείγουσα Χειρουργική, όχι μόνο οι 5 αδελφοί Γιατρά­κον, διάσημοι εμπειρικοί γιατροί, αλλά και άλλοι που πρόσφεραν πολύτιμες ιατρικές υπηρεσίες στον Αγώνα όπως ο Απόστολος Αλεξάκης, ο Ανδρέας Πεπμεζάς, κ.α.

Έτσι το Έθνος, με την έναρξη της Επα­ναστάσεως, διέθετε ικανό αριθμό εμπει­ρικών γιατρών με ιατρικές γνώσεις παρα­δεκτές, ώστε να μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στούς τραυματίες τον αγώνα. Η πλειονότητα των πρακπκών Ια­τρών ήσαν άτομα υψηλού ήθούς, ανιδιοτελείς και με βαθύ το αίσθημα της φιλοπατρίας. Μεταξύ αυτών υπήρχαν πολ­λοί ιερωμένοι και μοναχοί διάσημοι για τις ιατρικές γνώσεις τούς.

Οι επιδόσεις των πρακτικών αυτών Θεραπευτών στην χει­ρουργική περιποίηση των τραυμάτων και στην ανάταξη κα­ταγμάτων και εξαρθρημάτων τούς έδωσε τον τίτλο του «Ια­τροχειρούργον», τον οποίον δεν είχαν συνήθως οι επιστήμο­νες ιατροί που αποκαλούντο φυσικοί ιατροί ή απλώς γιατροί.

Για τις γνώσεις τούς αυτές έχαιρον εκτιμήσεως μεταξύ των απλών Ελλήνων που πολλές φορές τους ενεmστεύοντο περισ­σότερο από τους επιστήμονες ιατρούς.

Τις ιατρικές γνώσεις των εμπειρικών δεν πρέπει να τις κρί νουμε με τα σημερινά δεδομένα, αλλά λαμβάνοντες υπ' όψη το επίπεδο της Ιατρικής του τέλους του 18ου -αρχής του 19ου αιώνα. Η μεγάλη πρόοδος της Ιατρικής επιστήμης πραγματο­ποιήθηκε στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα.

Έχουν καταγραφεί 185 εμπειρικοί ι­ατροί.Εκείνο πού εντυπωσιάζει στον θεσμό των εμπειρικών γιατρών είναι ότι πολλοί από αυτούς ήσαν ταυτοχρόνως και πολεμιστές που έλαβαν μέρος στον Αγώνα με δικά τους στρατιωτικά σώματα ή αποσπάσματα.

Τα πλήρη επαίνων πιστοποιητικά των αρχηγών της Επαναστάσεως, όπως του Θ.  Κολοκοτρώνη, του Πετρόμπεη, του Καν. Δελη­γιάννη κ.ά. μαρτυρούν, την πολύτιμη συμβολή τους στην πε­ρίθαλψη τραυματιών και ασθενών.

Στα πιστοποιητικά αυτά διαβάζούμε την συγκινητική δια­βεβαίωση των αρχηγών για τον πατριωτισμό, τις θυσίες, την αφιλοκέρδεια και γενικά για την μεγάλη προσφορά τους στον αγώνα.
*Πηγή: εφημ. ΕΜΠΡΟΣ φ.244