Οι εμπειρικοί γιατροί και η συμβολή τους στην επανάσταση του

Κατά τον 18ο αιώνα οι Έλληνες σπούδαζαν κατά προτίμη­ση Ιατρική. Η προτίμηση αυτή ωφείλετο όχι μόνο σε οικονο­μικούς λόγους αλλά και στην δυνατότητα που τούς παρείχε το ιατρικό επάγγελμα να διακρίνονται μέσα στον χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι ελληνικές παροικίες στις μεγάλες εμπορικές πόλεις του εξωτερικού (Βενετία, Τεργέστη παραδουνάβιες πόλεις), εννόησαν τις σπουδές ελληνοπαίδων προερχομένων τόσον από τις ακμάζουσες ελληνικές παροικίες όσο και από την δού­λη πατρίδα, στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, και ιδίως της Ιταλίας.

Οι επιστήμονες ιατροί επανερχόμενοι στην πατρίδα όχι μό­νο βοηθούσαν ιατρικώς τούς αδελφούς τους αλλά καθίστα­ντο και «κήρυκες του υπέρ της πατρίδος και της παιδείας έρω­τος» όπως γράφει ο Ιάκωβος Ρίζας Νερουλός (Έλληνας λό­γιος και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας).

Οι περισσότεροι από τούς επιστήμονες ιατρούς άσκησαν το επάγγελμά τους στο εξωτερικό, στις ελληνικές παροικίες της Ευρώπης, στο Βουκουρέστι, στα Επτάνησα, στην Αυλή του Αλή-Πασά.

Υπήρχαν όμως και οι εμπειρικοί (ή πρακτικοί) γιατροί. 'Ηταν εκείνοι που ασκούσαν την λαϊκή ή δη μώδη ιατρική και αναμφισβήτητα δεν είχαν καμμία σχέση με τους αγύρτες και τους τσαρλατάνους. Εκείνο που ξεχωρίζει τους εμπειρικούς γιατρούς από τους τσαρλατάνους είναι η έντιμη κατά κανό­να άσκηση της τέχνης τους και ο τρόπος που απέκτησαν την γνώση τους.

Πολλοί εμπειρικοί γιατροί είχαν διδαχθεί την ιατροφαρμα­κευτική τέχνη σε σχολεία που λειτούργησαν στην χώρα ιδία κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, όπως το Σχολείο Επιστη­μών και Ιατρικής που ίδρυσε ο Ανάργυρος Πετράκης το 1812.

Στο σχολείο αυτό δίδαξε ο ιατροφιλόσοφος, δάσκαλος του έθνούς, Διονύσιος Πύρρος ο Οετταλός, διδάκτωρ τον Πα­νεπιστημίου της Πίζας. Στην Κέρκυρα εδιδάσκοντο στοιχεία Ιατρικής και Μαιευτικής.

Στον Μυστρά λίγο πριν την επανάσταση συνεστήθη Σχολείο Ιατροχειρουργικής από τον διάσημο εμπειρικό γιατρό Παναγιώτη Ι ιατράκο.

Στο σχολείο αυτό εκπαιδεύτηκαν και μετεκ­παιδεύτηκαν στην Ιατρική και στην επείγουσα Χειρουργική, όχι μόνο οι 5 αδελφοί Γιατρά­κον, διάσημοι εμπειρικοί γιατροί, αλλά και άλλοι που πρόσφεραν πολύτιμες ιατρικές υπηρεσίες στον Αγώνα όπως ο Απόστολος Αλεξάκης, ο Ανδρέας Πεπμεζάς, κ.α.

Έτσι το Έθνος, με την έναρξη της Επα­ναστάσεως, διέθετε ικανό αριθμό εμπει­ρικών γιατρών με ιατρικές γνώσεις παρα­δεκτές, ώστε να μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στούς τραυματίες τον αγώνα. Η πλειονότητα των πρακπκών Ια­τρών ήσαν άτομα υψηλού ήθούς, ανιδιοτελείς και με βαθύ το αίσθημα της φιλοπατρίας. Μεταξύ αυτών υπήρχαν πολ­λοί ιερωμένοι και μοναχοί διάσημοι για τις ιατρικές γνώσεις τούς.

Οι επιδόσεις των πρακτικών αυτών Θεραπευτών στην χει­ρουργική περιποίηση των τραυμάτων και στην ανάταξη κα­ταγμάτων και εξαρθρημάτων τούς έδωσε τον τίτλο του «Ια­τροχειρούργον», τον οποίον δεν είχαν συνήθως οι επιστήμο­νες ιατροί που αποκαλούντο φυσικοί ιατροί ή απλώς γιατροί.

Για τις γνώσεις τούς αυτές έχαιρον εκτιμήσεως μεταξύ των απλών Ελλήνων που πολλές φορές τους ενεmστεύοντο περισ­σότερο από τους επιστήμονες ιατρούς.

Τις ιατρικές γνώσεις των εμπειρικών δεν πρέπει να τις κρί νουμε με τα σημερινά δεδομένα, αλλά λαμβάνοντες υπ' όψη το επίπεδο της Ιατρικής του τέλους του 18ου -αρχής του 19ου αιώνα. Η μεγάλη πρόοδος της Ιατρικής επιστήμης πραγματο­ποιήθηκε στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα.

Έχουν καταγραφεί 185 εμπειρικοί ι­ατροί.Εκείνο πού εντυπωσιάζει στον θεσμό των εμπειρικών γιατρών είναι ότι πολλοί από αυτούς ήσαν ταυτοχρόνως και πολεμιστές που έλαβαν μέρος στον Αγώνα με δικά τους στρατιωτικά σώματα ή αποσπάσματα.

Τα πλήρη επαίνων πιστοποιητικά των αρχηγών της Επαναστάσεως, όπως του Θ.  Κολοκοτρώνη, του Πετρόμπεη, του Καν. Δελη­γιάννη κ.ά. μαρτυρούν, την πολύτιμη συμβολή τους στην πε­ρίθαλψη τραυματιών και ασθενών.

Στα πιστοποιητικά αυτά διαβάζούμε την συγκινητική δια­βεβαίωση των αρχηγών για τον πατριωτισμό, τις θυσίες, την αφιλοκέρδεια και γενικά για την μεγάλη προσφορά τους στον αγώνα.
*Πηγή: εφημ. ΕΜΠΡΟΣ φ.244

Δημόσια Νοσοκομεία μόνο για μετανάστες--Αύξηση περιγενητικής .Θνησιμότητας λόγω μνημονίων

Παροχές λιτότητας λαμβάνουν οι Ελληνίδες που επι­θυμούν να γίνούν μητέρες, καθώς αναγκάζονται να πληρώσουν ακριβά τόσο την πρόληψη όσο και τον τοκετό. 

Η οικονομική ύφεση και η αβεβαιότητα «πνίγουν» το μέλλον των νέων ζυγαριών, συμβάλλοντας δραματικά στην υπογεννηπκότητα. Μάλιστα, οι μαιευτήρες-γυναικολόγοι δια­πιστώνουν ότι οι έγκυοι κάνουν σε πολλές περιπτώσεις «εκ­πτώσεις» ακόμη και στον προγεωητικό έλεγχο εξαιτίας οικο­νομικής αδυναμίας, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο το έμβρυο ό­σο και τις ίδιες.

«Οι Ελληνίδες ενδιαφέρονται για την δημιουργία οικογέ­νειας και όταν μένουν έγκύοι το πρώτο μέλημά τους είναι η υγεία ταυ μωρού που κυοφορούν. Αυτό όμως πού διαπιστώ­νούμε είναι όπ λόγω των οικονομικών δυσκολιών αφενός μειώνεται ο αριθμός των γεννήσεων και αφετέρου καταγρά­φεται μια μικρή αύξηση περιγεωητικής Θνησιμότητας» λέει ο καθηγητής Μαιευτικής — Γυναικολογίας και Εμβρνομητρι­κής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Stony-Brook στην Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, κ. Γιώργος Φαρμακίδης.

Τα στοιχεία σοκ είναι δείχνουν ακόμη ότι το 35°/ο των Ελ­ληνίδων μόνο υποβάλλονται ετησίως σε τεστ ΠΑΠ.

Ο τιμοκατάλογος τον ΕΟΠΥΥ σχετικά με την αποζημίω­ση σημαντικών εξετάσεων κατά την περίοδο της εγκυμοσύ­νης αντανακλά την απόσταση ανάμεσα στις κρατικές τιμές και σε αυτές που έχουν διαμορφωθεί στην ιδιωτική αγορά. Και δυστυχώς, η διαφορά που προκύπτει επιβαρύνει αποκλει­στικά τους ασφαλισμένους.

 Σημειώνεται ότι οι εξετάσεις θα μπορούσαν να πραγματο­ποιηθούν δωρεάν στα δημόσια νοσοκομεία, όμως ο περιορι­σμένος αριθμός σε δομές και ραντεβού αλλά και η παροχή δωρεάν υπηρεσιών σε «πρόσφυγες» και «μετανάστες», βά­ζει εμπόδια στην έγκαιρη πραγματοποίησή τούς. Τέλος -η κρίση πού έφεραν τα μνημόνια αλλά και η συνέχισή τους α- πό την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ — ΑΝΕΛ έχει αυξήσει την ανεργία και στον γυναικείο πληθυσμό με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ανασφάλιστων γυναικών. 

Ετησίως, πραγματοποιούνται στην περιοχή της Αττικής40.000 τοκετοί κατά μέσον όρο. Από αυτούς, υπολογίζεται ό τι περίπου το 62^°/ο πραγματοποιείται στον ιδιωτικό τομέα. Η επιμονή των Ελληνίδων στην ιδιωτική φροντίδα εν μέσω κρί­σης. δεν αποτελεί άλλη μία εγχώρια παραδοξότητα, απλά τα κενά στα δημόσια νοσοκομεία εξαναγκάζούν τις μέλλονσες μητέρες στην παραπάνω αντίφαση.

Παρ' όλο πού ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός, ο ΕΟΠΥΥ, διατηρεί συμβάσεις με τα ιδιωτικά °μαιευτήρια, στην πράξη τα νέα ζευγάρια αναγκάζονται να συμβάλουν ση­μαντικά στην δαπάνη. Ειδικότερα, για έναν φυσικό τοκετό το κόστος της κλινικής υπολογίζεται στα 1.300-1.600 ευρώ (για τρίκλινο δωμάτιο), χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στην τιμή αυτή η αμοιβή του γιατρού, της προσωπικής μαίας και πιθα­νόν έκτακτες χρεώσεις.

Με συντηρητικούς υπολογισμούς, το ιδιωτικό κόστος των νοικοκυριών για έναν φυσιολογικό τοκετό αγγίζει τα 3.000 ευρώ, με το ποσό αυτό να αυξάνεται στην περίπτωση που κρι­θεί αναγκαία η καισαρική τομή ή εάν προκύψουν επιπλοκές και άρα χρειαστούν επιπλέον ημέρες νοσηλείας.
Πηγή: εφημ. ΕΜΠΡΟΣ φ.244

Η ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

   Σε παλαιότερο άρθρο είχαμε εκτενώς αναφερθεί στο γονιδιακό υπόστρωμα των κατοίκων της Θράκης. Ήταν ένα ξεχωριστό άρθρο λόγω της ιδιαιτερότητας της περιοχής. Σας υπενθυμίζω ότι οι γενετικές μελέτες έδειξαν ότι όλοι οι Θρακιώτες, μουσουλμάνοι ή χριστιανοί έχουν ιδια γονίδια που είναι ίδια με αυτά των κατοίκων της υπόλοιπης Ελλάδας. Εξαιρούνται οι αθίγγανοι (Ρομά).Δηλαδή οι μουσουλμάνοι της Θράκης είναι εξισλαμισμένος Ελληνικός πληθυσμός.

   Επόμενος σταθμός μας η Κρήτη. Απόγονοι αφρικανών σαχαρίων κατά άλλους υποσαχαρίων κατά τους πιο περίεργους από την εποχή του Φαλμεράιερ. Ατύχησαν όμως όπως έδειξε η μελέτη Τριανταφυλλίδη καθώς  και  άλλες αλλοδαπών πανεπιστημίων. Οι κάτοικοι της Κρήτης με μελέτη δεκάδων γονιδίων, ακόμα και αυτών της ιστοσυμβατότητας (για μεταμόσχεύσεις) έχουν ίδιο γονιδίωμα με τους υπόλοιπους Έλληνες. Μάλιστα είναι όπως έχουν δείξει συγκρίσεις γονιδιώματος από λείψανα του 3700-4700 π.χ. άμεσοι απόγονοι των Μινωιτών. Μεγαλύτερη συγγένεια έχουν με τους κατοίκους  της Χίου, Εύβοιας, Λακωνίας, Αργολίδας, άμεσους απογόνους Μυκηναίων με τους οποίους είχαν στενές σχέσεις. Επίσης βρίσκουμε και συγγένεια με Ιταλούς, Γάλλους, Ισπανούς, περιοχές που οι μινωϊτες μετανάστευσαν παλαιά αλλά και κατά την Ενετοκρατία οι Κρητικοί.

   Άλλος  ενδιαφέρον πληθυσμός είναι οι απόγονοι των προσφύγων από την Καππαδοκία και τον Πόντο που κατοικούν στο Πλατύ Ημαθίας. Παρουσιάζουν γενετική συγγένεια με τον πληθυσμό της Ηπειρωτικής Ελλάδας και ελάχιστη με τον Τούρκικο και τον Βουλγάρικο.

   Οι Σαρακατσάνοι είναι μία άλλη ενδιαφέρουσα πληθυσμιακή ομάδα. Είναι  νομάδες κτηνοτρόφοι κάτοικοι των ορεινών της Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Θράκης, Στερεάς και Πελοποννήσου. Μετακινούνται εποχικά. Κάποιοι μετά τον Α’ παγκόσμιο έμειναν στην Βουλγαρία, Αλβανία και πρώην Γιουγκοσλαβία. Όλοι μιλούν Ελληνικά και Σαρακατσανάνικα γλώσσα με αρχαιοελληνικά στοιχεία χωρίς ξενισμούς.Η κοινωνική οργάνωσή τους είναι όμοια με αρχαιελληνικά νομαδικά φύλλα. Έχουν γενετική ομοιότητα με τον υπόλοιπο Ελληνικό πλυθυσμό, αλλά λόγω γενετικής απομόνωσης είναι ελάχιστα επιβαρυμένοι με 3 συγγενείς αρρώστιες (μεσ. Αναιμία, δερπανοκυτταρική αν., έλλειψη ενζύμου G6PD).

   Άλλη μεγάλη  ομάδα οι Βλάχοι. Ζουν και στις άλλες βαλκανικές χώρες.Δεν αποτελούν μία κοινή ομάδα. Έχουν διαφορετικά έθιμα και ντύσιμο. Το μόνο κοινό είναι  η γλώσσα. Τα βλάχικα είναι λατινογενής με σημαντικό αριθμό Ελληνικών λέξεων. Το λατινικό κομμάτι της είναι  πολύ κοντά στα Ρουμάνικα. Οι Ρουμάνοι μαζί με τους Ιταλούς δαπάνησασν ποταμούς χρυσού για να τους πείσουν ότι είναι Ρουμάνοι. Απέτυχαν όμως. Ιστορικά οι βλάχοι είναι ντόπιοι πληθυσμοί που υπέστησαν εκλατινισμό με πρώτους τους πληθυσμούς στην Ελλάδα που στην συνέχεια επεκτάθηκαν με την Ρωμαϊκή κατοχή βόρεια και εκλατίνισαν και άλλους βαλκανικούς πληθυσμούς. Οι γενετικές μελέτες έδειξαν ότι δεν αποτελούν μία κοινή γενετικά ομάδα. Διαφέρουν γενετικά μεταξύ τους ανάλογα με που ζουν, αλλά διαφέρουν και από τους πληθυσμούς των χωρών που ζουν. Οι Έλληνες βλάχοι τώρα είναι οι μόνοι που δεν διαφέρουν από τον λοιπό πληθυσμό της χώρας που κατοικούν. Δεν έχουν σλάβικα στοιχεία και βρίσκονται πολύ κοντά στους υπόλοιπους Έλληνες αλλά έχουν και γενετικές ομοιότητες  με τους Ιταλούς. Είναι δηλαδή εκλατινισμένοι Έλληνες με επιγαμίες με Ιταλούς. Λόγω τρόπου ζωής (ενδογαμικές απομονωμένες κοινωνίες) διατήρησαν εδω και στις άλλες χώρες την γιονιδιακή ιδιαιτερότητα. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι  βλάχοι των λοιπών βαλκανικών χωρών πιο κοντά γενετικά βρίσκονται στους Έλληνες, όπως και ιστορικά αναμένονταν.

   Οι Έλληνες της Γεωργίας μελετήθηκαν επίσης. Δεν πήγαν εκεί μόνο με την ποντιακή γενοκτονία αλλά και χιλιάδες χρόνια πριν (αργοναυτικά). Ιστορικά έχουμε την αρχαία Διοσκουρία. Πολλοί πήγαν και κατά την Οθωμανική κατοχή, Πήραν DNA από τους παλινοστούντες από την δεκαετία του ’90 και δεν βρήκαν καμία σχέση  με τους Γεωργιανούς. Αντίθετα βρέθηκε όμοια γενετική σύταση με του κατοίκους της Ελλάδας. Η κοινωνική και  πολιτισμική συμπεριφορά τους οδήγησε σε έλλειψη μικτών γάμων και έτσι διατήρησαν το Ελληνικό γονιδίωμα.

   Οι Αρβανίτες (γνήσιοι Έλληνες) θα αναλυθούν με την ανάλυση των γονιδίων των Αλβανών για να κλείσουν τα στόματα πολλών.

   Τέλος οι αθίγγανοι ή Ρομά(;), οχι μόνο εδώ αλλά παντού στην Ευρώπη έχουν ασιάτικη προέλευση. Είναι απόγονοι πληθυσμών της ΒΔ Ινδίας (φυλή Doma ή Dorma επαρχίας Punjab). Μετανάστευσαν στην αν. Ευρώπη πριν 1500 χρόνια και στην δυτική πριν 800-900. Λόγω πολύ κλειστών γάμων μεταξύ τους η γενετική διαφόρά τους είναι ελάχιστη.

Παν. Κελεπούρης, καρδιολόγος.
*Πηγή: εφημ. ΕΜΠΡΟΣ φ243